TOP 10 THỰC PHẨM BẢO VỆ GAN KHOẺ MẠNH

 I. Khái niệm về gan

Gan là một trong những cơ quan quan trọng nhất trong cơ thể, chịu trách nhiệm cho việc trao đổi chất dinh dưỡng, phân giải carbohydrate, tạo ra glucose và loại bỏ độc tố khỏi cơ thể. Sự rối loạn trong chức năng của gan có thể dẫn đến các bệnh liên quan đến gan và các vấn đề chuyển hóa khác. Chính vì vậy, việc bảo vệ gan bằng cách chọn lựa thực phẩm tốt cho gan là điều cần thiết.

Gan cũng thực hiện một loạt các chức năng quan trọng khác như sản xuất protein và cholesterol, lưu trữ vitamin, khoáng chất và thậm chí cả carbohydrate. Nó cũng có nhiệm vụ quan trọng trong việc loại bỏ các chất độc từ rượu, thuốc khỏi cơ thể. Việc giữ cho gan luôn khỏe mạnh là yếu tố then chốt trong việc duy trì sức khỏe toàn diện.

Theo số liệu thống kê mới nhất từ Globocan năm 2020, ung thư gan tại Việt Nam đã trở thành một vấn đề y tế nghiêm trọng. Mỗi năm, có 26.418 ca mắc mới, chiếm 14,5% tổng số bệnh nhân mắc ung thư trong cả nước. Số ca tử vong do ung thư gan là 25.272, chiếm 21% tổng số người chết vì ung thư, gấp 3,8 lần tổng số người chết vì tai nạn giao thông trong năm 2020, chỉ 6.700 ca. 

Căn bệnh này đặc biệt nguy hiểm không chỉ vì có nhiều yếu tố rủi ro tiềm ẩn có thể gây mắc bệnh - mà nhiều người dễ bỏ qua; mà còn do xu hướng ung thư gan ngày càng xuất hiện ở lứa tuổi trẻ hơn, và tỷ lệ tử vong cao đe dọa tính mạng của hàng triệu người. Việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời là yếu tố then chốt để kiểm soát được căn bệnh này.

Hãy cùng RM Healthcare khám phá TOP 10 thực phẩm bảo vệ gan khoẻ mạnh để hỗ trợ cơ quan quan trọng này.

II. TOP 10 thực phẩm bảo vệ gan khoẻ mạnh

1.     Cà phê

Để tăng cường sức khoẻ cho gan thì cà phê được coi là sự lựa chọn tốt nhất. Tuy nhiên, chúng ta cần lưu ý rằng dù cà phê có nhiều lợi ích cho sức khỏe, đặc biệt là gan nhưng chỉ nên uống 1 ly cà phê vào buổi sáng. Lợi ích của cà phê đối với gan có thể xuất phát từ khả năng chống viêm và chống xơ hóa mà nó mang lại. Cụ thể hơn, caffeine, khi được hấp thụ vào cơ thể, sẽ tạo ra một hợp chất hóa học tên là paraxanthine, có khả năng ức chế quá trình xơ hóa. Chức năng này có thể giúp ngăn chặn các bệnh như ung thư gan, xơ gan do rượu, bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu, và viêm gan C.

• Cà Phê Giảm Nguy Cơ Bệnh Gan: Theo nhiều nghiên cứu y học, việc uống cà phê có thể giảm nguy cơ xơ gan gây tổn thương gan vĩnh viễn ở những người mắc bệnh gan mạn tính. Những người uống cà phê thường xuyên có tỷ lệ mắc các bệnh liên quan đến gan thấp hơn so với những người không uống cà phê. Cà phê xay chứa hàm lượng kahweol và cafestol cao nhất - hai thành phần được cho là có tác dụng giúp men gan tăng cường chức năng gan, kích thích làm sạch, và loại bỏ độc tố ra khỏi cơ thể.
• Cà phê chống lại bệnh viêm gan: Axit có trong cà phê có khả năng đối kháng với virus gây bệnh viêm gan B. Ngoài ra, một nghiên cứu khác đã chỉ ra rằng cà phê decaf, loại cà phê mà ít nhất 97% lượng caffeine đã được loại bỏ, cũng sở hữu khả năng chống lại virus gây viêm gan B.
• Cà phê không chỉ là một thức uống yêu thích mà còn là một "siêu thực phẩm" cho gan của chúng ta. Hãy tiêu thụ một cách thông minh để tận hưởng lợi ích tốt nhất mà cà phê mang lại cho sức khỏe của bạn!

2. Yến mạch

Bột yến mạch là sản phẩm được tạo ra từ hạt yến mạch đã xay nhuyễn. Nó không chỉ ngon miệng và dễ chế biến, mà còn chứa các thành phần dinh dưỡng giúp tăng cường sức khỏe gan. Bột yến mạch là nguồn chất xơ tự nhiên, giúp hỗ trợ hệ tiêu hóa và loại bỏ độc tố khỏi gan. Chất xơ là một yếu tố thiết yếu trong quá trình tiêu hóa. Cả yến mạch và bột yến mạch đều chứa các hợp chất được gọi là beta-glucans, chúng có vai trò trong việc điều tiết hệ thống miễn dịch, chống viêm và ngăn chặn bệnh tiểu đường, béo phì. Beta-glucans trong yến mạch giúp giảm số lượng chất béo tích tụ trong gan và có thể bảo vệ gan. Khi mua yến mạch, bạn nên chọn loại yến mạch tự nhiên, vì bột yến mạch đóng gói có thể chứa bột hoặc đường không tốt cho sức khỏe.

Ăn bột yến mạch giúp kích thích nhu động ruột, tăng tốc quá trình loại bỏ phân, điều chỉnh mức cholesterol trong máu, và đóng vai trò trong việc ngăn ngừa các bệnh liên quan đến tim mạch và mạch máu não. Yến mạch cũng chứa nhiều axit linoleic, có lợi trong việc phòng chống bệnh tiểu đường, táo bón và bệnh gan do chất béo.

3. Trà xanh

Một trong những cách tự nhiên và hiệu quả nhất để bảo vệ gan của bạn chính là sử dụng Trà xanh. Vậy Trà xanh có tác dụng gì đối với gan? Hãy cùng RM Healthcare khám phá sự thật về trà xanh!

Trà xanh là một loại đồ uống tự nhiên được biết đến với khả năng thanh lọc và giải độc cơ thể. Các thành phần chống oxy hóa trong trà xanh giúp giảm mệt mỏi, căng thẳng, làm dịu da, loại bỏ độc tố và làm cho làn da trở nên tươi sáng hơn. Uống 4 - 5 cốc trà xanh mỗi ngày có thể giúp phòng ngừa các bệnh liên quan đến gan, như nóng gan, xơ gan, gan nhiễm mỡ, cũng như huyết áp cao và xơ vữa động mạch.

Đặc biệt là loại trà xanh từ Nhật Bản và Việt Nam, chứa nhiều chất chống ô nhiễm, vitamin và khoáng chất, cùng với các chất chống oxy hóa mạnh như epigallocatechin gallate (EGCG) giúp ngăn ngừa tổn thương tế bào và cung cấp các lợi ích khác. Những thành phần này giúp bảo vệ gan khỏi các tác động tiêu cực. Bên cạnh đó, trà xanh rất giàu polyphenol. Đây là hợp chất tự nhiên có lợi cho sức khỏe: giảm viêm và giúp chống lại bệnh ung thư.

Uống trà xanh mỗi ngày là một cách tuyệt vời để tận dụng các lợi ích cho sức khỏe gan. Tuy nhiên, nên hạn chế uống không quá 3-4 tách mỗi ngày để tránh các tác dụng phụ.

4. Tỏi

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng Tỏi có chứa allicin và selenium, là một thực phẩm quan trọng trong việc hỗ trợ chức năng gan và khả năng tiêu độc cơ thể. Chất allicin, một hợp chất sulphur, cần thiết cho việc gan loại bỏ độc tố như thủy ngân và các phụ gia thực phẩm độc hại. Hoạt chất này là một chất cực kỳ phù hợp để chống oxy hoá, kháng sinh và chống nấm. Hàng ngày chỉ cần ăn một nhánh tỏi trắng có thể kích thức enzym gan, giúp cơ thể tăng cường thải độc tố, hỗ trợ trong việc giải độc gan và phòng chống ung thư gan.

Tỏi còn được coi là "kháng sinh phổ rộng tự nhiên có nguồn gốc thực vật" với nhiều công dụng khác như phòng ngừa cảm cúm, cải thiện xương khớp, ngăn ngừa bệnh tim mạch, lọc độc tố trong máu, giảm huyết áp, tốt cho đường ruột, và ngừa bệnh Alzheimer.

Bên cạnh đó, tỏi cũng chứa arginine, một loại axit amin thiết yếu giúp các mạch máu được thư giãn. Kèm theo đó, selen trong tỏi là một khoáng chất cần thiết giúp cải thiện hoạt động của các chất chống oxy hóa. Những tính chất chống oxy hóa trong tỏi sẽ đem lại những lợi ích rất quan trọng, vì chúng giúp ngăn chặn các chất độc hại được gan lọc không gây hại đến các cơ quan khác trong cơ thể.

Tuy nhiên, việc ăn tỏi với liều lượng lớn có thể không tốt, đặc biệt đối với những người bị viêm gan. Tỏi có tính cay nóng, và việc sử dụng quá mức có thể làm trầm trọng tình trạng viêm gan, gây chảy máu, hơi thở nặng mùi, ợ nóng và các vấn đề về tiêu hóa khác. Theo các chuyên gia, một người không nên ăn quá 16g tỏi mỗi ngày

Mặc dù tỏi có nhiều lợi ích, nhưng việc sử dụng quá mức cũng có thể gây ra nhiều tác dụng phụ. Hãy thảo luận với bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để xác định liều lượng phù hợp.

5. Quả mọng

Gan là một trong những bộ phận quan trọng nhất trong cơ thể, chịu trách nhiệm cho hàng loạt chức năng, từ việc lọc độc tố đến sản xuất các enzym cần thiết. Để bảo vệ gan, không gì tốt hơn việc thêm quả mọng vào chế độ ăn uống hàng ngày của bạn. Hãy cùng khám phá tác dụng kỳ diệu của quả mọng trong việc bảo vệ gan.

Các loại quả mọng như việt quất và quả mâm xôi chứa chất polyphenol, một loại chất chống oxy hóa, có thể giúp bảo vệ gan khỏi các tổn thương và xơ hóa. Việc sử dụng các loại quả này hoặc nước ép từ chúng có thể thúc đẩy sức khỏe của gan, làm chậm sự phát triển của tổn thương và mô sẹo trong gan, cũng như tăng cường phản ứng miễn dịch tế bào và các enzyme chống oxy hóa. Ngoài ra, các chất của quả việt quất cũng cho thấy tác dụng ức chế sự phát triển tế bào ung thư.

 6. Nho

Ăn nho thường xuyên có thể mang lại nhiều hiệu quả tích cực cho cơ thể. Nho giàu nước, do đó việc thưởng thức nho giúp cung cấp đủ nước cho cơ thể, khắc phục tình trạng thiếu nước. Không chỉ có vậy, nho còn chứa lượng lớn các chất dinh dưỡng khác, có lợi cho những người có chức năng gan yếu. Ăn nho giúp chống lại sự oxy hóa, loại bỏ các gốc tự do trong cơ thể và giảm tải cho gan.

Nho là loại quả rất hữu ích cho những người bị viêm gan B. Loại quả này chứa nhiều canxi, kali, phốt pho, sắt, protein và vitamin B1, B2, B6, C và P, cũng như nhiều axit amin thiết yếu. Việc ăn nho giúp chống lại tình trạng suy nhược thần kinh và mệt mỏi. Nho khô, với lượng chất sắt cao, rất tốt cho phụ nữ và trẻ em bị thiếu máu. Đối với người bị viêm gan B, ăn nho không chỉ bổ sung các chất dinh dưỡng cần thiết mà còn làm cho gan trở nên khỏe mạnh. Đây là một loại quả mà những người mắc bệnh về gan và muốn tăng cường sức đề kháng cho gan nên thêm vào chế độ ăn hàng ngày.

Đặc biệt là các loại nho màu đỏ và tím, chứa nhiều thành phần hữu ích cho sức khỏe. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc uống khoảng 2 cốc nước ép nho mỗi ngày có thể giúp giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ và cải thiện chức năng gan một cách hiệu quả.

7. Bưởi

Bưởi không chỉ là một loại trái cây ngon và giàu vitamin, mà còn được biết đến với các tác dụng tích cực đối với sức khỏe, đặc biệt là trong việc bảo vệ gan. RM Healthcare sẽ giới thiệu chi tiết về Bưởi và tác dụng bảo vệ gan.

Bưởi chứa nhiều chất dinh dưỡng như vitamin C, vitamin A, kali, magiê, chất xơ và các chất chống ô nhiễm tự do. Ngoài ra, bưởi cũng chứa một số hợp chất hữu cơ quan trọng, chẳng hạn như flavonoid, giúp tăng cường sức khỏe.

Nhiều nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng vỏ bưởi chứa 2,5 – 3,2% flavonoid, chất này giúp giảm lượng mỡ máu và cholesterol trong cơ thể, đặc biệt là giảm LDL-cholesterol (loại cholesterol xấu) giúp loại bỏ mỡ thừa trong gan. Vỏ bưởi cũng có hiệu quả trong việc nhuận gan, lợi mật và bảo vệ gan. Hơn nữa, tinh dầu từ vỏ bưởi chứa vitamin C và các chất chống oxy hóa, giúp đốt cháy chất béo, kích thích quá trình trao đổi chất, hỗ trợ việc giảm mỡ thừa và cân nặng, rất tốt cho những người mắc bệnh gan nhiễm mỡ do thừa cân béo phì.

Sự hiệu quả của vỏ bưởi trong việc chữa gan nhiễm mỡ đã được chứng minh thông qua một nghiên cứu được tiến hành trên 2 nhóm bệnh nhân. Kết quả cho thấy, nhóm sử dụng vỏ bưởi thường xuyên đã có sự giảm cholesterol, giảm mỡ thừa và mỡ gan, trong khi nhóm không sử dụng vỏ bưởi thường xuyên thì không thay đổi.

8. Bơ

Bơ là một nguồn thực phẩm giàu chất béo, với khoảng 22,5g chất béo trung bình trong mỗi quả. Điều quan trọng là phần lớn chất béo trong bơ là chất béo không bão hòa đơn, thường được biết đến là "chất béo lành mạnh". Việc tiêu thụ loại chất béo này có thể giảm lipoprotein mật độ thấp (cholesterol xấu) và tăng lipoprotein mật độ cao (cholesterol tốt), giúp làm sạch máu và bảo vệ động mạch bằng cách chuyển hóa cholesterol xấu thành chất cần loại bỏ.

Quả bơ nổi tiếng với khả năng cung cấp hơn 20 loại khoáng chất, vitamin, và các chất dinh dưỡng có lợi cho sức khỏe. Nó chứa nhiều folate, một chất có thể liên quan đến nguy cơ tăng mắc bệnh ung thư gan nếu thiếu hụt. Các vitamin khác trong bơ cũng có ảnh hưởng tích cực đến sức khỏe gan, ví dụ vitamin E có thể giảm viêm và sẹo gan ở trẻ em mắc bệnh gan nhiễm mỡ; vitamin C giúp loại bỏ chất béo khỏi gan, ngăn chặn xơ gan.

Một nghiên cứu năm 2015 tại Đại học Sydney (Australia) đã khám phá vai trò của bơ trong việc hỗ trợ NAFLD, một bệnh gan nhiễm mỡ không liên quan đến rượu. Các nhà nghiên cứu phát hiện rằng bơ có khả năng giảm lipid và chất béo trong máu, từ đó hỗ trợ sức khỏe gan. Tuy nhiên, cần thêm nghiên cứu để xác định rõ ràng lợi ích của bơ đối với người bị gan nhiễm mỡ. Ngoài ra, một nghiên cứu năm 2014 trên chuột đã chỉ ra rằng dầu từ bơ có thể hỗ trợ gan hồi phục từ các tổn thương. Việc ăn thức phẩm chứa nhiều chất xơ là một phương pháp hữu ích để hỗ trợ sức khỏe gan

Tuy nhiên, ăn quá nhiều bơ có thể gây hại cho gan do chứa nhiều collagen, chất giúp tái tạo da và chống lão hóa. Nếu tiêu thụ bơ quá nhiều, collagen có thể không được tiêu hóa hoàn toàn, tích tụ trong gan và gây tổn thương. Vì thế, việc ăn bơ nên được kiểm soát ở mức vừa phải. Bạn chỉ cần ăn 1-2 trái bơ mỗi tuần để tăng cường sức khoẻ của mình, đặc biệt là bộ phận gan của bạn.

9. Quả hạch

Quả hạch là nguồn thực phẩm giàu protein, chiếm từ 10-25%, cũng như chứa vitamin, khoáng chất, chất xơ, và một lượng lớn chất béo không bão hòa đơn và đa. Thú vị hơn, quả hạch không chứa cholesterol, do đó rất tốt cho sức khỏe.

Các loại quả hạch mang lại nhiều lợi ích sức khỏe đáng kể, chẳng hạn như cung cấp chất chống oxy hóa, giúp giảm viêm, làm chậm sự lão hóa của tế bào và kiểm soát nhiều bệnh mãn tính. Bổ sung quả hạch vào chế độ ăn uống giúp kiểm soát trọng lượng, hỗ trợ giảm cân, cải thiện mức đường trong máu và bảo vệ sức khỏe tim mạch. Nó cũng giúp duy trì và bảo vệ chức năng gan.

Quả hạch cũng có tác dụng kích thích chức năng gan, làm tăng khả năng lọc độc tố ra khỏi máu. Các hợp chất chống oxy hóa trong quả hạch giúp ngăn ngừa tổn thương từ gốc tự do. 

Một số quả hạch, chứa axit béo có lợi như omega-3 và omega-6, cũng như polyphenol, một chất chống oxy hóa mạnh mẽ, có thể giúp làm sạch gan thông qua cơ chế giải độc amoniac.

Nó cũng rất giàu vitamin E, giúp bảo vệ chống lại tổn thương tế bào, và chứa proanthocyanidins ở nồng độ cao, một chất chống oxy hóa có thể ngăn chặn và điều trị một số loại ung thư, bao gồm cổ tử cung, gan, vú, và ruột kết.

Một số loại hạt hạch nên được bổ sung vào chế độ ăn uống bao gồm Óc chó, Hạnh nhân, Hạt phỉ, Hồ đào, và nhiều loại khác. Việc tiêu thụ các loại hạch này có thể tăng cường khả năng lọc độc tố và cải thiện sức khỏe gan của bạn.

10.  Dầu Oliu

Dầu oliu không chỉ là một thành phần quý giá trong bếp, mà còn là một nguồn dinh dưỡng có thể bảo vệ gan và cải thiện sức khỏe tổng thể. Tác dụng của nó trong việc giảm viêm, chống lại bệnh gan mỡ, và bảo vệ tế bào gan từ các hạt tự do gây hại là bằng chứng cho sự đa dụng của dầu ôliu. Sử dụng dầu oliu trong chế độ ăn uống hàng ngày là một cách tốt để hỗ trợ sức khỏe gan và cung cấp cho cơ thể năng lượng và dinh dưỡng cần thiết.

Hydroxytyrosol được tìm thấy trong dầu oliu nguyên chất có đặc tính chống oxy hóa cao được xem là hợp chất đóng vai trò quan trọng trong bảo vệ sức khỏe. Một hợp chất polyphenol có trong dầu oiu tên hydroxytyrosol được chứng minh có thể làm giảm đáng kể các triệu chứng của kháng insulin và gan nhiễm mỡ không do rượu, đồng thời hạn chế những tác động tiêu cực do chế độ ăn nhiều chất béo gây ra.

Gan là một cơ quan quan trọng trong cơ thể, đảm nhận nhiều chức năng, bao gồm lọc độc tố và sản xuất các chất cần thiết cho quá trình tiêu hóa. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng các thành phần trong dầu oliu có thể giúp giảm viêm và oxidative stress, hai yếu tố chính gây hại cho gan.

Để tận dụng tối đa lợi ích của dầu oliu, quan trọng là chọn loại dầu chất lượng cao và sử dụng nó đúng cách trong chế độ ăn uống. Dầu oliu có thể được sử dụng để chế biến món ăn, làm sốt salad, hoặc thậm chí dùng làm dầu mát-xa tự nhiên.

Kết luận: Gan đóng vai trò trung tâm trong việc duy trì sức khỏe và sự cân bằng sinh lý của cơ thể. Sự rối loạn trong chức năng gan có thể ảnh hưởng đến nhiều quá trình khác trong cơ thể và dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Việc bảo vệ và nuôi dưỡng gan thông qua chế độ ăn uống và lối sống lành mạnh là yếu tố quan trọng trong việc duy trì sức khỏe toàn diện 

Chú ý: Bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để có chế độ dinh dưỡng phù hợp với cơ thể bạn.